Kurumumuzun 20. kuruluş yıldönümünü etkinliği olarak düzenlediğimiz Rekabet Zirvesi 31 Ekim-3 Kasım tarihlerinde Gümrük ve Ticaret Bakanı Sayın Bülent TÜFENKCİ’nin de teşrifleriyle İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Uluslararası rekabet kuruluşları ve ülke rekabet otoritelerinin üst düzey yöneticileri ile iş ve eğitim dünyasından değerli paydaşların katılımıyla son derece verimli görüş alışverişlerinin gerçekleştiği Rekabet Zirvesi’nin, hedeflenen -ulusal ve uluslararası arenada rekabet hukuku, politikaları ve ilişkili düzenleme alanlarında güncel gelişmelerin ve tecrübelerin paylaşıldığı, sorunların ve çözüm yollarının masaya yatırıldığı bir platform olma- amacına ulaştığı görülmektedir.

“Rekabet Hukuku ve Politikasının Ekonomiye Etkileri” temalı Rekabet Zirvesi’ne 31 Ekim 2017 tarihinde İktisadi Araştırmalar Vakfı işbirliği ile düzenlenen “Avrasya Ülkelerinde Rekabetçilik ve Rekabet Hukuku” konulu program ile başlandı. Program kapsamında yapılan ilk oturumda Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Rektörü Sayın Mehmet BARCA’nın moderatörlüğünde, İstanbul Esenyurt Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Sudi APAK, İstanbul Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Sayın Yrd. Doç. Dr. Özgür ÖZTÜRK ve Rekabet Kurumu Başkan Yardımcısı Sayın Kürşat ÜNLÜSOY bölgesel kalkınma, patent ve rekabet politikaları konularındaki tebliğlerini sundu. İlk günün ikinci oturumunda Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Gürcistan, Kırgısiztan ve Makedonya’nın rekabet otoritelerinin başkan, kurul üyesi ve üst düzey yöneticilerinin katıldığı “Avrasya Ülkelerinde Rekabet ve Rekabetçilik: Zorluklar ve Fırsatlar” konulu panelde ülke tecrübeleri paylaşılmış, rekabet politikaları alanlarında bölgesel işbirliği imkânları masaya yatırıldı. İlk gün programı TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Adem ŞAHİN’in “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi: Şirketlerin Rekabet Karşıtı Davranışlarının Rekabet Kanunları ile Önlenmesi” konulu sunumu ile sona erdi.

Rekabet Zirvesi’nin açılışında konuşma yapan Gümrük ve Ticaret Bakanı Sayın Bülent TÜFENKCİ, Rekabet Kurumu’nun, girişim özgürlüğünün ve ekonomik kaynakların etkin kullanılmasının teminatı olduğu gibi makroekonomik hedeflere de katkı sunduğunu, kartellere ve tekelleşmeye karşı piyasa aksaklıklarının giderilmesi konusunda önemli bir rolü başarıyla yerine getirdiğini, tüketicilerin ve bir bütün olarak ülke ekonomisinin, rekabetin nimetlerinden azami ölçüde yararlanabilmesi bakımından sağlam bir çerçeve oluşturduğunu belirterek “etkin işleyişi teminat altına alınmış piyasalar, kalite ve fiyat üzerinden vatandaşların gündelik hayatına dokunduğu gibi rekabetçi piyasaların varlığı ekonomimizin küresel rekabet gücünü de arttırmaktadır.” dedi.

Bakan TÜFENKCİ ayrıca, Kurumun 20. Kuruluş yıldönümünde ilk günkü heyecan ile faaliyetlerine devam etmesini memnuniyetle müşahede ettiğini ifade ederek bu çabaların devam etmesine yönelik temennilerini belirtti.

Piyasaların etkin işleyişini, tüketici refahını ve ülke ekonomisinin verimliliğini gözeten bir Rekabet Kurumunun kendini sürekli yenilemesi, etkinliğini korumasını ve insan kaynağına yapılan yatırımların hız kesmemesini önemli görüyorum.” diyen Bakan TÜFENKCİ, Rekabet Kurumunun kuruluşunun 20. yılını kutladı.

Rekabet Kurumu Başkanı Prof. Dr. Sayın Ömer TORLAK ise yaptığı açılış konuşmasında, 1997 yılında kurulan Rekabet Kurumu’nun dinamik ve yenilikçi bir anlayış benimseyerek sahip olduğu insan kaynağının da bu anlayış çerçevesinde hareket etmesini temin ettiğini ve Kurumun, değişim ve gelişmeler karşısında geride kalmamak bakımından gerek yurt içi gerekse yurt dışında yaşanan gelişmeleri yakından takip ettiğini belirtti.  Rekabet Kurumu olarak, geçmişte olduğu gibi, gelecek dönem faaliyetlerinin de sonuç odaklı olmasına azami hassasiyet gösterileceğini, kartellerle mücadele başta olmak üzere, Rekabet Kanunu kapsamına giren her türlü konuda gerekli çalışmaların titizlikle takip edileceğinin de altını çizen Başkan TORLAK, “Bu noktada, piyasa aktörlerinin de Rekabet Hukuku kurallarının bilincinde olmaları ve kendilerine düşen sorumlulukları yerine getirmeleri büyük önem taşımaktadır.” dedi.

Rekabet kurallarının önemine de değinen Başkan TORLAK, “Rekabet kuralları olmasaydı seçim özgürlüğümüz olmazdı. Rekabet kuralları olmasaydı kaliteli ürünlere ulaşma imkânımız kalmazdı. Rekabet kuralları olmasaydı ürün ve hizmetlere değerinin çok üzerinde bedeller ödemek durumunda kalırdık. Rekabet Kurumuna söz konusu adaletsizlikleri giderme noktasında önemli görevler düşmektedir.” diyerek sözlerine devam etti.

Son olarak, Kanun hazırlığı aşamasından bugüne kadar rekabet hukuku ve Rekabet Kurumuna emeği geçen herkese ayrı ayrı teşekkür eden, vefat edenlere başsağlığı dileyen başkan TORLAK, Kurumun gelecek dönemlerde de aynı şevk ve heyecanla faaliyetlerini sürdüreceğine olan inancını yineleyerek Kurumun 20. yılını kutladı.

Programın ilk günü rekabet hukuku ve politikasının önde gelen isimlerinden, George Washington Üniversitesi Rekabet Hukuku Merkezi Direktörü Sayın Prof. Dr. William KOVACIC’in konuşması ile devam etti ve sonrasında İstanbul Medeniyet Üniversitesi öğretim üyesi Sayın Prof. Dr. Murat TAŞDEMİR’in “Rekabet Hukuku Uygulamalarının Türk Ekonomisine Etkileri: Akademisyen Perspektifi” başlıklı, Rekabet Kurumu’nun bankacılık sektörüne ilişkin aldığı 2013 yılı kararını konu alan iktisadi çalışmanın sonuçlarını paylaştığı sunum yer aldı. Programın ilk günü, “Rekabet Hukuku ve Politikalarının Ekonomiye Etkileri” başlığı altında, konuşmacıların teorik ve ampirik çalışmalar ile kendi tecrübeleri ışığında rekabet hukuku ve politikalarının ekonomiye etkileri, rekabet politikasını etkin kılacak araçlar ve kurumsal yapılar ile bunlara ilişkin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki yaklaşım farklılıklarına değindikleri uluslararası panelin ilk bölümü ile sonlandı. İlgili panel UNCTAD Rekabet ve Tüketici Politikaları Bölüm Başkanı Sayın Maria Teresa MOREIRA’nın moderatörlüğünde, Gürcistan, Kazakistan, Pakistan, Peru, Romanya ve Zambiya rekabet otoriteleri başkanlarının katılımıyla gerçekleştirildi.

Zirvenin ikinci günü Rekabet Kurumu Ekonomik Analiz ve Araştırma Dairesi Mesleki Koordinatörü Sayın Müge ÖZERCAN PAŞAOĞLU’nun “Rekabet Hukuku Uygulamalarının Türk Ekonomisine Etkileri: Rekabet Kurumu Perspektifi” sunumu ile başladı. Sunumda PAŞAOĞLU, rekabet hukuku ve politikalarının Türkiye ekonomisine katkılarının ortaya konulmasında, doğrudan etkinin yaratılan tüketici faydası temelinde ölçümlenmesine yönelik olarak, Rekabet Kurumu’nun 2014-2016 döneminde 4054 sayılı Kanun uyarınca çeşitli piyasalardaki rekabet karşıtı anlaşma ve eylemler ile rekabet karşıtı birleşme/devralma işlemlerine yönelik müdahalelerini temel alan Etki Değerlendirmesi çalışmasının sonuçlarını paylaşmıştır.

Etki Değerlendirmesi çalışmasında bahse konu dönemde alınan, kartel anlaşmaları ve hâkim durumun kötüye kullanılması eylemleri ile redde veya koşullu izne konu birleşme/devralma işlemlerine ilişkin toplam 23 Rekabet Kurulu kararı neticesinde engellenen fiyat artışları veya elde edilen daha düşük fiyatlar sayesinde tüketicilere sağlanmış olan maddi faydaların boyutu tahmin edilmiş olup, çalışmada tüketici faydaları, gerek uluslararası etki değerlendirmesi uygulamaları ve ampirik çalışmalar esas alınarak belirlenen oldukça muhafazakâr varsayımlar; gerekse de OECD’nin rekabet otoritelerine etki değerlendirmesi yaparken yol göstermek amacıyla 2014 yılında yayımlamış olduğu Kılavuz’da (Guide for helping competition authorities assess the expected impact of their activities) önerilen varsayımlar çerçevesinde ayrı ayrı hesaplanmıştır. 

Etki Değerlendirmesi’nde benimsenen muhafazakâr senaryoda Rekabet Kurumu müdahaleleri neticesinde tüketicilere sağlanan faydanın, 2016 fiyatları ile, yıllık ortalama ₺355 milyon ve üç seneyi kapsayan bu süre zarfında toplam ₺1.06 milyar dolayında olduğuna işaret etmektedir.

OECD Kılavuzu’nda önerilen;

• Kartellere ilişkin kararlar için %10 fiyat artış oranı ve 3 yıllık süre,
• Hâkim durumun kötüye kullanılmasına ilişkin kararlar için %5 fiyat artış oranı ve 3 yıllık süre ve,
• Birleşme/devralma işlemleri bakımından ise %3 fiyat artış oranı ve 2 yıllık süre

varsayımlarına dayanılarak yapılan tahminler ise,  ilgili dönemde, Rekabet Kurumu faaliyetleri neticesinde tüketicilere sağlanan tahmini faydanın, 2016 fiyatları ile, yıllık ortalama ₺3.3 milyar; toplamda ise ₺9.9 milyar seviyesinde olduğunu ortaya koymaktadır.

Etki Değerlendirmesi’nde son olarak, Rekabet Kurumu’nun tüketicilere olan faydasının, maliyetinin çok üzerinde olduğu gözler önüne serilmektedir. Muhafazakâr senaryoya göre hesaplanan yıllık ortalama tahmini fayda (₺355 milyon), Kurum’un ilgili dönemdeki yıllık ortalama bütçe giderinin 5.5 katı büyüklüğündedir. OECD metodolojisine göre hesaplanan tahmini yıllık ortalama tüketici faydası (₺3.3 milyar) dikkate alındığında ise, tahmini faydanın, bütçe giderlerinin 51 katı düzeyinde olduğu anlaşılmaktadır.

İkinci günün devamında moderatörlüğünü Kurum Başkanımız Prof. Dr. Sayın Ömer TORLAK’ın üstlendiği, “Rekabet Hukuku Uygulamalarının İş Dünyasına Etkileri” başlıklı panele Anadolu Grup’tan Migros Genel Müdürü Sayın Özgür TORT, ÇEİS Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Tufan ÜNAL, Eczacıbaşı Holding’ten Sağlık Grubu Başkanı Sayın Elif ÇELİK, Enerjisa’dan CEO Kıvanç ZAİMLER, Koç Holding’ten Otomotiv Grup Başkanı Sayın Cenk ÇİMEN ve TÜSİAD Başkan Yardımcısı Sayın Murat ÖZYEĞİN konuşmacı olarak katıldı.  Panelde konuşmacılar, şirketlerinin rekabet hukuku ve politikalarına yaklaşımları, yürüttükleri uyum programları, teknolojik gelişmeler eşliğinde sektörlerinde rekabetin yönü ve rekabetçiliğin sağlanmasında öne çıkan konular hakkında değerlendirmelerde bulundu. Dijitalleşmenin rekabete ve rekabet ihlallerine etkilerine yönelik olarak katılımcılar ayrıca, sektörlerine ilişkin bilgilendirmeler yaptılar. İkinci gün, OECD Rekabet Bölümü Başkanı Sayın Antonio GOMES moderatörlüğünde, Avusturya, Hollanda, Malezya, Portekiz, Rusya rekabet otoriteleri üst düzey yöneticilerinin katılımıyla gerçekleştirilen “Rekabet Hukuku ve Politikalarının Ekonomiye Etkileri” başlıklı uluslararası panelin ikinci bölümü ile sona erdi.

Rekabet Zirvesi, Rekabet Kurumu’nun 20 yıllık birikiminin eski Kurum Başkanlarından Sayın Mustafa PARLAK ve Kurum Danışmanı Sayın İsmail Hakkı KARAKELLE tarafından sunumlar eşliğinde katılımcılarla paylaşılması ile sona erdi.