Pişmanlık ve İşbirliği Süreci

    Rekabet hukukunda pişmanlık kavramı, bir kartel oluşumu içerisinde yer alan teşebbüslerin bu kartelin varlığını Rekabet Kurumu’na haber vererek cezadan tamamen kurtulmaları veya belirli hallerde verilecek cezadan indirim elde etmelerini ifade etmektedir. Kısaca pişmanlık programı olarak adlandırılan bu sistem dâhilinde Rekabet Kurumu ile aktif işbirliği yapılması, verilecek ağır cezalardan kurtulmanın tek yolu olma özelliği taşımaktadır. Pişmanlık programına ilişkin süreç Rekabet Kurulu’nun 15 Şubat 2009 tarihli Kartellerin Ortaya Çıkarılması Amacıyla Aktif İşbirliği Yapılmasına Dair Yönetmelik (Pişmanlık Yönetmeliği) hükümleri uyarınca yürütülmektedir.

    Çağdaş rekabet otoriteleri tarafından uzun süredir başarılı bir şekilde uygulanan pişmanlık programlarında rekabet otoritesinin haberdar olmadığı bir kartelin varlığını ilk bildiren ve buna ilişkin delilleri sağlayan teşebbüse, yapılan soruşturma sonucunda ceza verilmemektedir. Ayrıca, böyle bir başvuru olmaksızın Rekabet Kurumu’nun başlattığı bir soruşturmada, Kurum’un elinde yeterli delilin olmaması koşuluyla, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlal edildiği sonucuna ulaştıracak delilleri Kurum’a ilk sunan teşebbüs de cezadan kurtulmaktadır. İlk teşebbüsten sonra başvuran diğer teşebbüsler ise başvuru sırasına göre değişen oranlarda indirim kazanabilmektedir. Bu durum bakımından indirim miktarı %50’nin altında olmaktadır.

    Yukarıda yer verilen açıklamalarda görüldüğü üzere, pişmanlık programlarının kartele taraf olan teşebbüsler bakımından en önemli ve ayrıcalıklı yönünü, diğer teşebbüslerden önce Rekabet Kurumu’na başvuruda bulunulması oluşturmakta, ilk başvurunun ardından diğer teşebbüsler için cezadan tamamen kurtulma olanağı ortadan kalkmaktadır.

    Rekabet otoriteleri açısından ise pişmanlık programı delilleri elde etmek için harcanacak zamandan tasarruf edilmesi nedeniyle kamu kaynaklarının daha etkin kullanımını sağlamaktadır. Bu çerçevede rekabet otoriteleri pişmanlık programı aracılığıyla gerek en zararlı rekabet sınırlamaları olarak görülen kartellerin ortaya çıkarılması ve cezalandırılmaları sağlanmakta, gerekse kaynak kullanımından elde edilen tasarruf ile görev alanına giren başka konulara eğilme olanağı elde etmektedir.